Хуллас, тўй бўлиб ўтди. Ҳошима “турмуш” сўзининг маъносигаэнди етди. Куёв Валижон қовун экади, эрта кетиб, кеч келади. Ҳошима ҳовлида урингани уринган. Тирикчиликнинг кети тугамайди. Шундай кунларнинг бирида Ҳошиманинг ёнига ялтоқланиб қайин акаси келди:
- Келин, укам уйдами?
- Далага кетгандилар..
- Уйда ким бор?
- Дадажоним ичкарида ухлаб ётибдилар. Ойижон қўшниникига чиқиб кетгандилар.
Ҳошиманинг ёлғизлигини кўриб, қайин аканинг авзойи бузилди. Секин тандир бошида куймаланаётган келиннинг белига қўл юборди. Ҳошима сакраб тушди. Қайин аканинг қўлини силтаб юбориб, “нима қиляпсиз? Ойижон!” деб бақирди. Қайнонаси дарвозахонадан ўтиб келаётган экан, “ҳай-ҳай”лаб бақириб, келиб қолди. Нима гаплигини суриштирди. Дағ-дағ қалтираётган Ҳошима йиғлаб юборди, гапиролмади. Қайин акаси “ҳазиллашувдим, ҳазилни тушунмас экан келин”, дея жавраб қолди. Кетидан уйга кирга қайнона Ҳошимага бақириб кетди:
- Ўзингдан, ҳамма бало ўзингдан! Сендан бошқаларга аканг нега шундай қилмайди? Сенинг бир балоинг борки, кўзингни сузган бўлсанг керакки….
Ҳошима уйига қўнғироқ қилиб, аясига тез келишини айтдию, жавраётган қайнонасига эътибор ҳам қилмай, кийимларини йиға бошлади.
- Қаёққа? Кийимларни жойига қўй, шўппайиб келгансан, шундай кетасан, – дея қайнона унинг қўлига ёпишди. Ҳошима онасининг келишини ҳам кутмай уйдан чиқиб кетди.
Орадан олти ой ўтди. Ҳошима сидирим юриб, ишга бориб келади. Кўзлари қуралай, кулиб турувчи бу қизнинг юрагида армонини ҳеч ким сезмайди, тиббиёт муассасаси ҳовлисидаги дорихоначи йигитдан бошқа ҳеч ким, албатта.
Олим олти ўғилнинг кенжаси, эркатой ўғил, коллеждан кейин ўқишни ҳоҳламагач, ота-онаси дорихона очиб берган, дори сотиш баҳона кирган-чиққан қизларга гап отиб ўтиради. Унинг уйланиш вақти келган, ўзига қиз топа олмай овора. 25 ёшли бу йигит қизларга ўчлиги сабабли, бир тўхтамга кела олмаётган бир пайтда ҳаётида Ҳошима пайдо бўлди. Қадди қомати келишган бу қизни бир кўришда ёқтириб қолди Олимбой. Кейин суриштирса, эрга тегиб, ажрашган аёл экан. Роса йўлдан уришга уринди, бўлмади. Ҳошима соат милидек тўғри юрар экан, вақтида ишга келади, вақтида кетади, иш пайтида ташқарига ҳам чиқмайди. Олим унга уйланишга қарор қилди. Аммо, эркатой кенжатойининг эридан ажрашган аёлга уйланишини қайси ота-она ҳазм қила олади? Бўлди тўполон, бўлди тўполон! Олим шундан буён отаси билан гаплашмайди, онаси билан ҳам тўнғиллаб гаплашади. Ота-она уни уйлантириш пайига тушиб қолишди. Роса қиз қидиришди, қандай қилса ўғлини ўша жодугардан ажратиб олади?
Аламига чидай олмаган она Ҳошиманинг ёнига келди. Ўтқизиб олиб, роса насиҳат қилди, ўғлига уни олиб беришга ҳеч ким рози бўлмаслигини тушунтирди. Ҳошима “чурқ” этгани йўқ. Нимаям дерди, ахир Олимга “сизга ҳеч қачон тегмайман” деб рад қилган бўлса?
Хуморидан чиқиб, уриша олмаган аёл шу пайт коридордан ўтиб кетаётган бошқа қизга кўзи тушиб қолди. Кўҳликкина бу қизнинг муомаласи ҳам ширингина экан. “Ҳошима, юр, тушлик қиламиз” дея чақириб кетди у. Аёл гапираётган гапини унутиб, ҳозиргина уришиб турган қиздан “ким экан?” деб сўради. Ҳошиманинг дугонаси эканини эшитиб, хурсанд бўлиб кетди. “Топдим!”
Эртаси куни Олимбойнинг ота-онаси узун-калта бўлишиб, Хурсанойникига совчиликка боришди. Хурсанойнинг ота-онаси бамаъни кишилар экан. Уларга янаги сафар жавобларини айтишларини билдириб, кузатиб юборишди. Хурсаной ичкарида ҳаммасини эшитиб турарди. Дугонасининг йигитидан совчи келганини, ўзининг севган йигит бор эканию унга аллақачон ихтиёрини топшириб қўйганини кимга, қандай айтсин?
Эртаси куни дорихона ёнидан ўтиб кетаётган Хурсанойни Олим тўхтатди.
-Мен сенга уйлана олмайман, Ҳошимани севаман…
-Менам сизга тега олмайман, йигитим бор…
Аммо ота-оналар бу гапни эшитишни ҳам ҳоҳламасдилар. Ахир йигит ҳам, қиз ҳам ёш, севишни ким қўйибди уларга?
Ҳошима Олимга умид билан қарамаган эса-да, унинг дугонасига уйланаётганини эшитиб, ғалати бўлиб кетди. Уйга бориб роса йиғлади. Ойнадан маъюс қараб турган гўзал чеҳра унга сира ёқмасди шу пайт. Ахир биринчи турмуши бўлмаганида, Олимнинг ота-онаси уни “жон” деб келин қилган бўлишарди-да!
Унаштириб қўйилган эса-да Олимбой Ҳошиманинг йўлини тўсишдан чарчамас, уни ҳеч кимга бермаслигини, агар бошқага теккан тақдирда бориб турмушини бузиб келишини айтиб, дағдаға қиларди. Ҳошиманинг наздида эса Хурсаной тақдиридан хурсанддек, очилиб кетгандек. Сирларини билса-да, унга ишонгиси келмайди. Хурсаной билан бирга ишлашни истамай, бошқа бўлимга ўтиб кетди. Аммо, энди ичига шайтон кириб олган эди. Юрагини тимдалагани тимдалаган, Олим унга ҳарчанд Хурсанойга уйланишни истамаслигини, уйланган тақдирда чимилдиққа кирмай жавобини бериб юборишини айтса-да Ҳошима унга ишонгиси келмайди. Ахийри, Олим ўжар қизни кўндиришнинг бошқа усулини ўйлаб топди. Ҳошима билан унинг онасининг ёнига бориб, Ҳошимани севишини, ота-онаси рози бўлмаса шаҳардан квартира ижарага олиб, яшашларини айтиб, бечора онани кўндиргандек бўлди. Ҳошима ҳам шундан кейин ўзини анчайин бемалол тута бошлади йигит билан. Бир куни Олим унга квартира топганлигини айтиб, бирга бориб кўриб келишни таклиф қилди. Бечора қиз Олим уни бир кунга ижарага бериладиган квартирага олиб боришини қайдан билсин? Хуллас, чанқаб турган қумга сув тўкилди, бунинг натижаси Ҳошимага бир ой ўтиб билинди. Валижон билан бир йил яшаб, рўй бермаган ҳодиса рўй берди. Ҳошима она бўлиши мумкин! Аммо, бундай бўлиши мумкин эмас!
Ҳошима бир ойдирки, нима қилишини билмайди, Олим унинг кўзига балодек кўринади. У томонга қарамайди ҳам, чақирса эшитмаганга олади. Таътил олиб, уйга қамалиб олди.Телефони тинимсиз жирингласа-да кўтармайди. Аяси ҳам унинг бу қилиғини тушуна олмай ҳалак. Шу кунларнинг бирида таклифнома кўтариб Хурсаной кириб келиб турибди-да!
Ҳошима Хурсанойнинг қўлидан таклифномани оларкан, бор иродасини жамлади. Вужудида ниш урган куртакнинг отаси уйланяпти экан! Аблаҳ, номард! Мана энди кўради ундан!
Ҳамма ётгандан сўнг, ошхонага кирди, пичоқни қўлига олди. Бармоғини кесиб кўрди, йўқ, кеса олмас экан. Шу пайт шкафда турган сиркага кўзи тушган Ҳошима уни қўлига олиб, қопқоғини очди-да, шартта оғзига олиб, кўтариб юборди! Ойижон!!!!
Ҳошима икки кун ўлим билан олишди. Аммо шифокорлар унинг ҳаётини сақлаб қола олмадилар. Ҳошима билан бирга унинг вужудида кўкара олмай қолган янги ҳаёт ҳам сўнди.
Олимжон қилиб қўйган ишидан пушаймонда кетаётиб, машинасини шиддат билан ҳайдаб, автоҳалокатга йўлиқди. Йўл четида турган “Камаз” русумли юк машинасининг тагида қолган машинадан унинг жасадини зўрға суғуриб олишди. Икки хонадонда икки маърака бир кунда бўлиб ўтди.
Азиз газетхон! Бу ҳаётий воқеа кейинги пайтда тез-тез такрорланишига гувоҳ бўлмаяпмизми? Бир парча этлигидан авайлаб катта қилган фарзандларимизнинг ҳам кўнглига қулоқ солсак, уларга дўст бўлиб, вақтида сирлашиб, нотўғри йўллардан қайтара олсак, бу ачинарли воқеалар содир бўлмас эди. Ахир, Ҳошимани 18 ёшида турмушга узатиб, тақдирини бузиб қўйган ўзимиз эмасми? Ахир Олимжоннинг кўнглига қарамай, унга эмас, ўзимизга ёққан қизга уйлантиришни биз ҳоҳламадикми? “Ҳар ким экканини ўради”, дейди доно халқимиз. Огоҳ бўлайлик, азизлар, огоҳ бўлайлик!
Сизнинг Гулсум опангиз.
